خودآزاری نوجوانان: تفاوت با خودکشی و ۷ توصیه روانشناسی برای درک و مقابله با خودزنی

تحقیقات نشان می‌دهد که حدود ۱۷ درصد از جوانان / نوجوانان به‌صورت تعمدی به خودشان آسیب می‌زنند و به عبارتی خودآزاری می‌کنند.

علت خودزنی و خودآزاری نوجوانان: تفاوت با خودکشی

باید توجه داشت که چنین رفتارهایی معادل تلاش برای خودکشی نیست، بلکه فریاد و ناله‌ای برای کمک خواهی و یا آزاد کردن عواطف دشوار محسوب می‌شود.

رفتارهای خودآزاری / خودزنی در میان نوجوانان شایع است و به‌خصوص بین اقلیت‌های جنسی (تراجنسیتی‌ها) و نوجوانانی که دچار اختلال سلامت روان هستند، دیده می‌شود.

احتمالا بتوانید تصور کنید که والدین کودکی که به خود آسیب می‌زند، احساس وحشت و تنهایی می‌کنند. دو روان‌شناس حوزه مسائل نوجوانان به نام‌های دکتر جانیس ویتلاک (مدیر برنامه تحقیقاتی دانشگاه کرنل در مورد خودآزاری) و دکتر الیزابت ال ریچاردسون (دانشیار روانشناسی دانشگاه ماساچوست دارتموث) اخیرا یک کتاب برای کمک به والدین و پرستاران نوشته‌اند.

این کتاب، با عنوان «شفای خودآزاری» تماما مبتنی بر مستندات واقعی در مورد خودآزاری / خودزنی نوجوانان است و می‌تواند به والدینی که فرزندشان درگیر خودآزاری است، برای درک این رفتارها کمک کند و بهترین راه حمایت و بهبود را به آن‌ها نشان می‌دهد.

دکتر ویتلاک می‌گوید:

«قصد ما از انتشار این کتاب این بود که والدین در‌عین‌حال که از فرزندان نوجوان خود حمایت می‌کنند، از حمایت روحی خود نیز غافل نشود.

وقتی پدر و مادر درمی‌یابند که فرزند عزیزانشان به خودش صدمه می‌زند، واقعا می‌ترسند.

عمده دلیل وحشت والدین آن است که این رفتارها حسی مشابه با خودکشی بر‌می‌انگیزد و می‌تواند بسیار سردرگم کننده باشد.

بنابراین کسب مهارت درک و دلسوزی توسط والدین هم برای پدر و مادر و هم برای نوجوانان درگیر خودآزاری امری ضروری است.»

در اینجا خلاصه مهم‌ترین توصیه‌های کتاب مذکور را با هم مرور می‌کنیم که می‌تواند تغییرهای قابل‌توجهی را در زندگی جوانانی که به خود و خانواده‌هایشان آسیب می‌زنند، ایجاد کند.

خودآزاری / خودزنی نوجوانان: روش‌ها و توصیه‌های روانشناسی برای پدر و مادر

۱. بی‌اعتنایی نکردن به خودآزاری نوجوانان

به رسمیت شناختن خودآزاری / خودزنی نوجوانان به‌عنوان راهی ناسالم برای برقراری ارتباط و تعدیل احساسات قدرتمند و نه صرفا راهی برای جلب‌توجه.

۲. مراقبت از سلامت روان خود

«قبل از هر چیز ماسک اکسیژن را بر صورت خود قرار دهید»، بسیار مهم است که ابتدا مراقب سلامت روان خود باشید تا بتوانید آمادگی احساسی لازم برای حمایت از فرزند نوجوان را به دست بیاورید.

مهارت حضور در لحظه را یاد بگیرید، احساسات خود را در مسیرهای سالم جهت‌دهی کرده و از الگوهای تفکر منفی خودداری کنید تا بتوانید میزان استرس خود را مدیریت کنید و الگوی رفتاری مثبتی برای فرزندتان خلق کنید.

(آیا می‌دانید اکثریت عمرمان را در حال تکرار افکار منفی در ذهنمان هستیم؟ مقاله «افکار منفی تکرار شونده چیست؟ ۶ روش رهایی از شر افکار منفی و مزاحم» را مطالعه کنید.)

۳. پرهیز از نصیحت مستقیم رفتار خودزنی نوجوانان

داشتن مکالمات مستقیم در مورد رفتارهای خودآزاری / خودزنی با نوجوانان ممکن است خیلی سودمند نباشد. از تلاش برای متقاعد کردن، محکوم کردن یا تهدید یک جوان برای جلوگیری از آسیب رساندن به خودش، اجتناب کنید.

۴. برقراری ارتباط موثر با نوجوان

تلاش برای برقراری ارتباط با فرزندتان یک راه مهم برای ایجاد احساس امنیت و اعتماد در فرزندتان است که به او کمک می‌کند تا احساسات قوی خود را راحت‌تر بیان کند. از جمله این تلاش‌ها یادگیری یک مهارت جدید، لذت بردن از یک سرگرمی مشترک یا حضور فیزیکی در کلاس‌های ورزشی یا هنری فرزندتان است.

(در مقاله ارتباط موثر با فرزند نوجوان: ۵ نکته ساده برای بهتر کردن رابطه پدر و مادر و فرزند روش‌های روانشناسی خوبی برای بهبود رابطه والد و فرزند نوجوان ارائه شده است.)

۵. عدم تنبیه و توقف اجباری رفتارهای خودآزای نوجوانان

توقف اجباری رفتارهای خود آزاری / خودزنی، ممکن است در ادامه باعث بروز زود‌رنجی و عدم کنترل و آشفتگی احساسی در نوجوانان شود. همچنین ممکن است رفتارهای ناسالم دیگری مثل مصرف مواد مخدر یا غذاهای نا‌سالم را جایگزین خودآزاری کند. دلیل چنین رفتارهایی این است که در حقیقت فرزند به دنبال راه‌های جدید برای مقابله با احساسات دشوار خود است. مهم است بدانیم که این رفتارهای بخشی عادی از روند متوقف شدن آسیب خودآزاری است.

۶. فرزند خود را به ورزش تشویق کنید.

تحقیقات به خوبی ثابت کرده‌اند که فعالیت بدنی در بهبود خلق‌وخو، عزت‌نفس، ارتباطات اجتماعی و استقلال موثر هستند و مانند یک ضربه‌گیر قوی در درمان افسردگی عمل می‌کند.

(اگر فرزند نوجوان شما درگیر افسردگی شده باشد، خبر خوب اینکه یک راه‌حل بسیار موثر برای درمان افسردگی نوجوانان کشف شده است که در مقاله «بهترین راه درمان افسردگی نوجوانان: کتامین جدیدترین و موثرترین داروی ضد افسردگی» به تفصیل درباره آن توضیح داده‌ایم.)

۷. دل‌گرمی و حمایت

هر زمان که این فرصتی دست داد، به فرزندتان اطمینان دهید که توانایی روبرو شدن با افکار و احساسات دشوار خود را دارد و هر موقع که احساساتش به او فشار بیاورد شما در کنارش خواهید بود و می‌تواند به شما تکیه کند.

۸. تشویق کوچکترین بهبودهای نوجوان خودآزار

به طور مرتب قدردانی خود از گام‌های مثبت فرزندتان را نشان دهید، حتی اگر کوچک به نظر برسند. از جمله این گام‌ها در جهت بهبود می‌تواند شرکت کردن در یک مراسم مهمانی یا جمع دوستان، انجام تمرین ورزشی یا ابراز احساسات دشوار به روش سالم، باشد.

دکتر ویتلاک می‌گوید: «والدین و سایر حامیان، می‌توانند تفاوت‌های فوق‌العاده‌ای را در زندگی نوجوانان خودآزار رقم بزنند، حتی زمانی که خود این احساس را نداشته باشند. یاد دادن نحوه مدیریت و تعدیل احساسات ناراحت‌کننده به نوجوانان می‌تواند، بسیار ارزشمند باشد.»

توصیه می‌کنیم برای یادگرفتن مهارت حضور در لحظه که مهم‌ترین مهارت در تمرین مدیتیشن است، مقاله «ذهن‌آگاهی (Mindfulness) چیست؟ چگونه مدیتیشن کنیم؟» را مطالعه کنید.

اگر به دنبال روش‌های فوری برای کاهش استرس هستید مقاله «۶ راه‌حل فوری برای کاهش استرس و توقف اضطراب» را مطلعه کنید.

منبع: سایکالیجی تودی